Czy Ministerstwo Finansów stało się Wielkim Bratem?

Skuteczne uszczelnianie systemu podatkowego będzie coraz bardziej uzależnione od informatyzacji i digitalizacji rozliczeń oraz kontaktów z organami podatkowymi.

A oto bilans 15 lat unijnego VAT-u w Polsce wg opracowanej przez doradców podatkowych z CRIDO „Kroniki 15 lat unijnego VAT-u w Polsce”: 552 wyroki TSUE w zakresie VAT, z czego 43 dotyczące polskiego podatku od towarów i usług (ptu), 60 uchwał NSA dotyczących ptu, ponad 20 tysięcy wyroków NSA i ponad 41 tysięcy WSA dotyczących ptu, ponad 160 tysięcy interpretacji indywidualnych wydanych przez Ministra Finansów w sprawach ptu, 35 nowelizacje dyrektyw VAT-owskich i 60 ustawy o ptu.

W 2008 r. polscy podatnicy VAT zyskali prawo do składania w drodze elektronicznej m.in. deklaracji VAT-7 i informacji podsumowującej (VAT-UE). Był to pierwszy, istotny krok w kierunku informatyzacji systemu VAT.

Rok 2010 przyniósł kolejne sygnały szybko nadciągającej digitalizacji systemu podatkowego, m.in. Polska jako pierwszy kraj w UE przygotowała projekt zmian wprowadzających przyjazne podatnikom e-fakturowanie. W ten trend wpisał się nawet NSA, który w 2010 potwierdził, że podatnik może wystawiać faktury za pomocą programów komputerowych, wysyłać je pocztą elektroniczną w postaci plików PDF, a odbiorca może je wydrukować i odliczyć z nich VAT.

Krokiem milowym było wprowadzenie w 2016 JPK-ów – w pierwszej kolejności dla dużych przedsiębiorstw. Po tych pierwszych doświadczeniach z JPK-ami, w 2017 postępująca informatyzacja raportowania VAT wkroczyła w kolejny etap – od 1 stycznia obowiązek raportowania danych w formie Jednolitego Pliku Kontrolnego objął małych i średnich przedsiębiorców. Było to też działanie istotne z perspektywy walki z luką podatkową w VAT i podążało za wcześniejszymi propozycjami, choćby Rady Konsultacyjnej przy Ministrze Finansów z 2015 roku obejmujących m.in. wprowadzenie centralnego rejestru faktur, mechanizmu podzielonej płatności, ograniczenia płatności gotówkowych czy eliminacji rozliczeń kwartalnych.

- Można żartobliwie powiedzieć, że Ministerstwo Finansów obecnie zamienia się w Wielkiego Brata, kontroluje niemal każdy przejaw aktywności przedsiębiorcy, głównie po to, aby dużo skuteczniej walczyć z nieprawidłowościami w rozliczaniu podatku VAT - mówi w rozmowie z MarketNews24 Roman Namysłowski, partner zarządzający odpowiedzialny za zespół podatkowy w CRIDO.

Do tego dochodzi udział systemu bankowego, który monitoruje nasze operacje na rachunkach bankowych i typuje czy któreś z operacji nie prowadzą do wyłudzeń.

- Dalsza informatyzacja i digitalizacja rozliczeń oraz kontaktów z organami podatkowymi jest nieunikniona. To element  uszczelniania systemu podatkowego. - Od tego nie uciekniemy i do tego podatnicy muszę się odpowiednio przygotować - mówi ekspert z CRIDO.