Nowy tryb postępowań sądowych przy sporach pomiędzy przedsiębiorcami

Rewolucyjna zmiana kodeksu postępowania cywilnego, wprowadzająca fundamentalne zmiany w przebiegu postępowań sądowych, już wkrótce stanie się częścią obowiązującego systemu prawnego.

Jedną z zasadniczych zmian w tej szeroko komentowanej ustawie jest przywrócenie odrębnego postępowania gospodarczego. Ten specjalny tryb postępowania pozwoli na rozstrzyganie sporów cywilnych pomiędzy przedsiębiorcami, a także między innymi w sprawach z umów o roboty budowlane czy umów leasingu.

Odrębny tryb procedowania w sprawach gospodarczych nie jest całkowitą nowością dla polskiego porządku prawnego, ponieważ odpowiednie przepisy w tym zakresie obowiązywały jeszcze do 2012 roku. Obecnie, po kilku latach od ich uchylenia, ustawodawca zdecydował się na ponowne wprowadzenie postępowania gospodarczego, dodając jednak kilka nowych, nieznanych dotąd instytucji.

- W szczególności warto zwrócić uwagę na istotne skrócenie terminów w postępowaniu gospodarczym. Nowelizacja wprowadza bowiem obowiązek podejmowania czynności przez sąd tak, aby rozstrzygnięcie w sprawie zapadło nie później niż w ciągu sześciu miesięcy od dnia złożenia odpowiedzi na pozew - mówi w rozmowie z MarketNews24 Julia Ziemska, młodszy prawnik w kancelarii Zięba&Partners.

Jednocześnie, dla zapewnienia krótszego terminu rozpoznania spraw, nowa ustawa zakłada trzy kluczowe zmiany w zakresie postępowania dowodowego. 

Pierwszą z nich jest wprowadzenie prekluzji dowodowej, która zobowiązuje strony do powołania wszystkich twierdzeń i dowodów w pierwszych pismach procesowych, to jest odpowiednio w pozwie oraz odpowiedzi na pozew. Oznacza to, że twierdzenia i dowody powołane w późniejszym terminie będą podlegały pominięciu, chyba że strona uprawdopodobni, że ich powołanie nie było możliwe albo potrzeba ich powołania wynikła później.

Drugą ze zmian jest zapewnienie prymatu dowodów w postaci dokumentów. Według nowej procedury dopuszczenie dowodu z zeznań świadków będzie możliwe jedynie wtedy, gdy po wyczerpaniu innych środków dowodowych lub w ich braku pozostaną niewyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy.

Trzecią ze zmian jest wprowadzenie nieznanej dotąd w polskim systemie prawnym instytucji umowy dowodowej. Umowa ta umożliwi stronom wyłączenie określonych dowodów w postępowaniu w sprawie z określonego stosunku prawnego powstałego na podstawie umowy. Zawarcie takiej umowy na piśmie albo ustnie przed sądem spowoduje, że sąd nie dopuści z urzędu wyłączonego w ten sposób dowodu.

Nowelizacja zakłada więc wprowadzenie szeregu narzędzi mających służyć szybszemu rozwiązaniu sporów pomiędzy przedsiębiorcami, natomiast ceną za tę szybkość jest zdecydowanie większy formalizm i rygoryzm procedury i to zarówno dla samych stron postępowania, jak i dla orzekającego w sprawie sądu. 

- Przedsiębiorcy powinni pamiętać więc w szczególności o krótszych terminach i zasadzie koncentracji materiału procesowego, gdyż to w założeniu ustawodawcy, ma usprawnić i przyspieszyć postępowanie sądowe zgodnie z oczekiwaniami społecznymi - komentuje J.Ziemska z Zięba&Partners.