Po wyroku TSUE firmy odzyskają wiele milionów złotych

Korzystny wyrok TSUE dotyczący podatku VAT ma ogromne znaczenie dla wielu polskich podatników. Wyrok ten otwiera furtkę podatnikom do wnioskowania o zwrot zapłaconych odsetek, które często opiewają na milionowe kwoty.

- Problem polega na tym, że nasz ustawodawca zdecydował się wprowadzić przepisy, które nie znajdują uzasadnienia w przepisach unijnych, dotyczących dyrektywy VAT-owskiej, na co zwracały też uwagę nasze sądy administracyjne, choć były też wyjątki, a takim był Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach – mówi w rozmowie z MarketNews24 dr Jacek Matarewicz, Partner w Kancelarii Ożóg Tomczykowski.

18 marca 2021 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał wyrok w trybie prejudycjalnym na wniosek Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach. WSA zapytał TSUE, czy przepisy ustawy o VAT dotyczące deklarowania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (WNT), które wykluczają prawo do traktowania WNT jako transakcji neutralnej z punktu widzenia VAT są zgodne z prawem UE.

Chodzi o przepis zobowiązujący podatników do wykazania VAT należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów najpóźniej w terminie 3 miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, jako warunek odliczenia VAT naliczonego w tym samym miesiącu, w którym rozpoznany zostanie VAT należny. W przeciwnym razie (jeżeli podatnik np. złoży korektę deklaracji, w której wykaże VAT należny od zaległego WNT, po upływie trzech miesięcy), odliczenie można zrealizować dopiero w bieżącej deklaracji. Analogiczne przepisy dotyczą importu usług. TSUE uznał te regulacje za niezgodne z prawem UE.

W sprawie rozpoznawanej przez WSA w Gliwicach, spółka podnosiła, że nie jest w stanie wykazać VAT należnego z tytułu WNT w deklaracji podatkowej, złożonej w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy. W takim przypadku spółka wykazuje VAT po upływie tego terminu w drodze korekty. Jak argumentowała spółka, taka sytuacja może być spowodowana opóźnieniem w otrzymywaniu faktury, błędnym zaklasyfikowaniem transakcji lub pomyłkami osoby sporządzającej rejestry i deklaracje VAT. Spółka zwróciła się do organu interpretacyjnego z pytaniem, czy w takim przypadku może odliczyć VAT naliczony z tytułu WNT w tym samym okresie rozliczeniowym, w którym został wykazany VAT należny, i to nawet jeśli dokonała korekty deklaracji VAT po upływie terminu trzech miesięcy przewidzianego w art. 86 ust. 10b pkt 2 lit. b) ustawy o VAT. Interpretacja była niekorzystna, wobec czego spółka nie zgodziła się ze stanowiskiem organu podatkowego, wniosła do WSA skargę o uchylenie tej interpretacji. WSA w Gliwicach wystąpił z pytaniem prejudycjalnym do TSUE.

TSUE wydał korzystny wyrok dla spółki (18 marca 2021 r) stwierdzając, że polskie przepisy, które w pewnych sytuacjach prowadzą do wykazania VAT należnego i naliczonego w dwóch różnych okresach, a tym samym ograniczają termin na neutralne odliczenie VAT od importu usług i WNT, są niezgodne z prawem UE. Jednocześnie TSUE wyjaśnił, że tego typu rozwiązania naruszają zasady neutralności i proporcjonalności, które wynikają z unijnego prawa.

- Sprowadzając to wszystko do bardziej zrozumiałego dla wszystkich języka: nasz ustawodawca uznał, że jeżeli podatnik spóźni się z ujęciem wewnątrzwspólnotowego nabycia towaru lub importu usług i wykaże te transakcje później niż po trzech miesiącach od miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy, to takie transakcje nie będą już dla niego neutralne – wyjaśnia dr J.Matarewicz. – I będzie musiał należny podatek VAT należny wykazać tam, gdzie powstał taki obowiązek podatkowy, a to miałoby wiązać się z zapłatą zaległych odsetek podatkowych, gdyż podatek naliczony odliczy sobie dopiero na bieżąco.

Wyrok TSUE stanowi też podstawę do ujmowania podatku naliczonego i należnego z tytułu WNT w jednym miesiącu, a ustawodawca powinien uwzględnić to orzeczenie w kolejnych nowelizacjach ustawy o VAT.