Sprzedaż udziałów bez podatku. Czy to w ogóle możliwe?

Zaletą alternatywnej spółki inwestycyjnej jest korzystania ze zwolnienia z opodatkowania dochodów ze zbycia akcji lub udziałów. Dzięki spółce holdingowej zwolnione z podatku są dochody osiągnięte z odpłatnego zbycia udziałów lub akcji spółki zależnej.

Inwestorzy sprzedający udziały czy akcje oddają dzisiaj fiskusowi 23% swojego dochodu (w przypadku inwestorów prywatnych) i 19% (w przypadku inwestorów kapitałowych). Różnica wynika stąd, że inwestorzy prywatni oprócz 19% podatku PIT, muszą również płacić tzw. daninę solidarnościową, czyli kolejne 4%, de facto podatku, od dochodu powyżej miliona złotych.

Rozwiązaniem może być alternatywna spółka inwestycyjna (ASI) lub spółka holdingowa.

ASI jest w sensie prawnym alternatywnym funduszem inwestycyjnym. ASI może prowadzić działalność w formie: spółki z o.o., spółki akcyjnej oraz spółki komandytowej albo spółki komandytowo–akcyjnej. Wykonywanie działalności Zarządzającego ASI nie wymaga uzyskania zezwolenia KNF, jeżeli łączna wartość aktywów wchodzących w skład portfeli inwestycyjnych ASI, którymi zamierza zarządzać lub zarządza Zarządzający ASI, nie przekracza równowartości 100 mln EUR. Niezbędny jednak jest wpis do Rejestru Zarządzających ASI.

- Podstawową zaletą ASI jest możliwość korzystania ze zwolnienia z opodatkowania CIT dochodów ze zbycia akcji lub udziałów, w tym zbycia w formie wniesienia aportem do innego podmiotu – mówi w rozmowie z MarketNews24 Anna Turska-Tomczykowska, Partner Zarządzający, Kancelaria Ożóg Tomczykowski.

Warunkiem zastosowania zwolnienia jest posiadanie przez ASI nie mniej niż 5% akcji/udziałów w kapitale danej spółki przez nieprzerwany okres dwóch lat.

Powyższe zwolnienie podatkowe nie ma jednak zastosowania do dochodów uzyskiwanych z tytułu zbycia akcji / udziałów tzw. spółek nieruchomościowych (czyli podmiotów, których co najmniej 50% wartości aktywów, bezpośrednio lub pośrednio, stanowią nieruchomości położone na terytorium Polski lub prawa do takich nieruchomości).

Niezależnie od powyższego, z uwagi na zaliczanie ASI do tzw. przedsiębiorstw finansowych, nie znajdują wobec niej zastosowania przepisy wprowadzające limity w zakresie rozliczania podatkowego kosztów finansowania dłużnego (tzw. cienka kapitalizacja). Oznacza to, że ASI może zaliczać odsetki do kosztów uzyskania przychodów bez żadnych limitów.

Jeśli ASI ma formę spółki kapitałowej, to dywidendy wypłacane na rzecz wspólników będących osobami fizycznymi podlegają opodatkowaniu z zastosowaniem 19% stawki PIT. Dywidendy nie wchodzą do podstawy opodatkowania daniną solidarnościową. Dywidendy wypłacane na rzecz wspólników będących podatnikami CIT podlegają opodatkowaniu z zastosowaniem 19% stawki CIT lub zwolnieniu z opodatkowania (jeśli będą posiadali co najmniej 10% udziałów / akcji przez okres co najmniej 2 lat.

- Od 2022 r. mamy jeszcze jedno rozwiązanie, z którego można skorzystać, to spółka holdingowa – wyjaśnia A.Turska-Tomczykowska. - W dużym skrócie, zwolnione z podatku są dochody osiągnięte przez spółkę holdingową z tytułu odpłatnego zbycia udziałów lub akcji  spółki zależnej na rzecz podmiotu niepowiązanego.

Aby skorzystać z tego zwolnienia zarówno spółka holdingowa jak i spółka zależna muszą spełniać szereg warunków. Dodatkowo, spółka zbywająca udziały czy akcje musi złożyć do naczelnika urzędu skarbowego, na co najmniej 5 dni przez dniem zbycia, oświadczenia o zamiarze skorzystania ze zwolnienia. Niestety to zwolnienie również nie dotyczy tzw. spółek nieruchomościowych.

Główne warunki jakie musi spełnić spółka holdingowa to:

*forma prawna -  musi to być spółka z o.o lub akcyjna,

*posiadanie nieprzerwanie przez okres co najmniej 1 roku, bezpośrednio na podstawie tytułu własności, co najmniej 10% udziałów (akcji) w kapitale spółki zależnej,

*spółka holdingowa nie jest spółką tworzącą podatkową grupę kapitałową,

*spółka nie korzysta ze zwolnienia swoich dochodów na podstawie przepisów dotyczących wspierania nowych inwestycji lub specjalnej strefy inwestycyjnej

*prowadzi ona rzeczywistą działalność gospodarczą,

*udziałów (akcji) w tej spółce nie posiada, pośrednio lub bezpośrednio, udziałowiec (akcjonariusz) mający siedzibę lub zarząd z tzw. raju podatkowego 

*spółka nie korzysta również z tzw. zwolnienia dywidendowego.

Wyłączenie zwolnienia dywidendowego nie oznacza że dywidendy od spółki zależnej są opodatkowane w całości.  Są one zwolnione w 95% zaś opodatkowaniu podlega jedynie 5% wypłacanych dywidend, nawet jeśli mogłyby one korzystać ze zwolnienia.

Główne warunki jakie musi spełnić spółka zależna  to:

*forma prawna -  musi to być spółka z o.o lub akcyjna

*co najmniej 10% udziałów (akcji) w kapitale tej spółki posiada bezpośrednio na podstawie tytułu własności spółka holdingowa, nieprzerwanie przez okres co najmniej 1 roku,

*spółka zależna nie posiada więcej niż 5% udziałów (akcji) w kapitale innej spółki,

*nie posiada też tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym lub w instytucji wspólnego inwestowania, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną oraz innych praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciel (fundator) lub beneficjent fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym lub praw o podobnym charakterze,

*nie jest spółką tworzącą podatkową grupę kapitałową,

*nie korzysta ze zwolnienia swoich dochodów na podstawie przepisów dotyczących wspierania nowych inwestycji lub specjalnej strefy inwestycyjnej.

Wybór którejkolwiek z tych form jest elementem planowania podatkowego i każdorazowo powinien być poprzedzony dokładną analizą stanu faktycznego i możliwości spełnienia wymaganych warunków.