W sądach płacimy już drożej

Wzrosły opłaty sądowe. Najbardziej w sprawach o prawa majątkowe. Wzrastają też opłaty związane z wpisaniem do ksiąg wieczystych. Dla firm wyższe są opłaty od pozwów o rozwiązanie spółki.

W dniu 21 sierpnia 2019 roku weszła w życie część przepisów nowelizujących procedurę cywilną, a wraz z nimi przepisy regulujące nowe zasady dotyczące uiszczania kosztów sądowych. W myśl art. 15 noweli nowe regulacje będą stosowane do wszystkich pism i wniosków podlegających opłacie wnoszonych po dniu wejścia w życie ustawy. 

Największa zmiana dotyczy opłaty za wniesienie pozwu w sprawach o prawa majątkowe.  Dotychczasowe reguły będą miały zastosowanie do spraw gdzie wartość przedmiotu sporu lub wartość przedmiotu zaskarżenia będzie przekraczała 20.000 zł. Wówczas – podobnie jak do tej pory – pobierana będzie opłata stosunkowa w wysokości 5%. Wzrośnie również maksymalna wysokość opłaty stosunkowej ze 100.000,00 zł do 200.000,00 zł.
Natomiast w sprawach, w których wartość przedmiotu sporu będzie wynosiła do 20.000,00 zł art. 13 Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ustala widełki. Ustawodawca stopniuje wysokość opłaty od 30 zł za wniesienie powództwa w sprawach w których wartość przedmiotu sporu jest niższa 500 zł, aż do 1.000 zł w przypadku spraw o wartości przedmiotu sporu między 15.000, a 20.000 zł. Takie same zasady mają zastosowanie do obliczania opłaty od apelacji.

- Może się zdarzyć więc tak, że w sprawie, w której od pozwu uiszczono opłatę stosunkową, od apelacji zapłacić będzie trzeba opłatę stałą – mówi w rozmowie z MarketNews24 Ewa Kołodziejska z kancelarii Zięba&Partners.

Nowelizacja ustawy przewiduje również opłatę za sporządzenie uzasadnienia wyroku czy postanowienia, jak również zarządzenia, która podobnie jak w postępowaniu sądowo-administarcyjnym wynosić będzie 100 zł. 

W przypadku wniesienia środka zaskarżenia opłatę uiszczoną od wniosku o doręczenie orzeczenia albo zarządzenia z uzasadnieniem zalicza się na poczet opłaty od środka zaskarżenia, jednakże ewentualna nadwyżka nie podlega zwrotowi. Warto wskazać tu dodatkowo, że zgodnie z nowym brzmieniem art. 357 k.p.c., Sąd będzie pisemnie uzasadniał wydane przez siebie postanowienia wyłącznie na wniosek strony.

Do 100 zł wzrastają również opłaty stałe związane z wpisami w księgach wieczystych oraz wnioski o zabezpieczenie dowodu czy opłaty od środków odwoławczych w sprawach wszczynanych z urzędu. Taka sama opłata od 21 sierpnia 2019 roku obowiązuje za wniesienie zażalenia podlegającego opłacie stałej oraz w postępowaniu nieprocesowym oraz z zakresu prawa spadkowego.
Istotnie zmienia się również wysokość opłat za wniosek o zawezwanie do próby ugodowej. 
Z obowiązującej dotychczas stawki 40 zł albo 300 zł, w zależności od wartości przedmiotu sporu, od 21 sierpnia 2019 roku opłata wynosi 1/5 wysokości opłaty od pozwu.

Zmieniły się również zasady opłat od wniosków o udzielenie zabezpieczenia roszczenia pieniężnego wniesionego przed złożeniem pozwu. Od 21 sierpnia za takie wnioski pobierana jest opłata w wysokości aż czwartej części opłaty od pozwu. Opłata ta będzie zaliczana na poczet opłaty od pozwu w razie wniesienia powództwa.

W przypadku spółek wzrasta opłata od m.in. pozwów o rozwiązanie spółki, wyłączenie wspólnika, uchylenie uchwały wspólników lub walnego zgromadzenia spółki z 2.000 do aż 5.000 zł. 

Co więcej, aby zwolnić osobę prawną od kosztów sądowych należy wykazać, że jej wspólnicy lub akcjonariusze nie mają środków na zwiększenie majątku spółki lub udzielenie jej pożyczki.

Zmieniły się również zasady wynagradzania biegłych – sędzia może sam oszacować przewidywalny koszt opinii, natomiast po zleceniu przeprowadzenia opinii biegły będzie mógł zażądać wyższej kwoty. Jeśli strony jej nie zaakceptują zastosowanie będą miały zasady ogólne. Sąd może również obniżyć wynagrodzenie biegłego w razie nierzetelności opinii lub opóźnienia biegłego, 
a w rażących przypadkach nie przyznać go w ogóle.

- W związku z możliwością oddalania powództwa w przypadku jego oczywistej bezzasadności ustawodawca wprowadził regulację, dzięki której powód nie poniesie kosztów opłaty od takiego pozwu, o ile nie wniesie apelacji – wyjaśnia E.Kołodziejska z kancelarii Zięba&Partners.

Zmieniają się również opłaty kancelaryjne. Za wszystkie poświadczone dokumenty zapłacimy 20 zł za każde rozpoczęte 10 stron, natomiast w przypadku kserokopii – za każde rozpoczęte 20 stron. 
Za płytę z zapisem dźwięku lub dźwięku i obrazu również należy uiścić opłatę w wysokości 20 zł. 

Nowe przepisy spowodują w większości przypadków podwyższenie opłat sądowych, jednak w przypadku osób, które wzięły udział w mediacji bądź złożyły wniosek do konsumenckiego sądu polubownego opłaty mogą zostać obniżone maksymalnie o 400 zł.

Podsumowując – od 21 sierpnia 2019 roku osoba, która chce dochodzić swoich praw w sądzie musi się liczyć się ze znacznie większymi kosztami niż dotychczas.